Met deze toolbox besteden we aandacht aan persoonlijke beschermingsmiddelen die bescherming bieden tegen gevaarlijke stoffen, dampen en gassen. Uiteraard proberen we zoveel mogelijk de arbeidshygiënische strategie (bronaanpak) toe te passen. Helaas, lukt dat niet altijd en moeten we voor persoonlijke beschermingsmiddelen kiezen.  

Op het veiligheidsinformatieblad van een gevaarlijke stof kan iedere medewerker zien welk type persoonlijk beschermingsmiddel moet worden gebruikt. Per gevaarlijke stof wordt de juiste adembescherming in de het veiligheidsinformatieblad genoemd.

Juiste adembescherming maakt een enorm verschil in situaties zoals ernstige luchtvervuiling, oproerbeheersing, brand, natuurrampen, pandemieën en nucleaire aanvallen. Toch hebben de meeste mensen gevaarlijk verkeerde ideeën over maskers. Bandana's en chirurgische maskers zijn niet goed genoeg. Je hebt op z’n minst een goed wegwerpmasker nodig, en mogelijk een herbruikbaar halfgelaatsmasker of volgelaatsmasker.

Het kiezen van het juiste gasmasker voor je behoeften is niet iets wat lichtvaardig moet worden genomen. Neem de tijd om je huiswerk te maken, bepaal waar je bescherming voor nodig hebt en bestel vervolgens het juiste gasmasker en meerdere filters. Het is bovendien van noodzaak om het masker schoon te houden en te controleren op beschadigingen.​​​​​​​

Soms kun je de omgevingslucht niet inademen zonder je gezondheid in gevaar te brengen. In sommige gevallen is dit gevaar acuut. Denk bijvoorbeeld aan een tank waar te weinig zuurstof aanwezig is. Als je die betreedt zonder een goede ademhalingsbescherming is het risico op verstikking groot. Ook kunnen sommige gassen in de lucht je meteen bedwelmen of vergiftigen.

Andere gevaren merk je niet meteen op, maar kunnen op langere termijn wel schadelijk zijn. Het inademen van asbestvezels of kwartsstof, kan longkanker veroorzaken. Persoonlijke beschermingsmiddelen in de vorm van  bijvoorbeeld stofmaskers of volgelaatsmaskers kunnen dus een belangrijke rol vervullen in de veiligheid op de werkvloer.

Om je tegen gevaarlijke stoffen te beschermen zijn er de volgende persoonlijke beschermingsmiddelen

• Stofmasker
• Halfgelaat masker
• Gas- en dampfilter
• Volgelaatsmasker
• Combinatiefilter
• Verse luchtsysteem

Stofmasker

Moet je een stofmasker dragen? Dan is het zeker niet de bedoeling dat je die afzet. Zelfs niet heel even. Inademing van stofdeeltjes kan de gezondheid schaden. Er kunnen namelijk schadelijke of giftige bestanddelen in de lucht zitten die diep in de longen kunnen doordringen. Een groot risico is dat je daar vaak op korte termijn, haast niets van merkt.

Klachten kunnen uiteenlopen van irritatie aan de luchtwegen tot zware ademhalingsproblemen. Langdurige blootstelling kan zelfs het risico op kanker verhogen.

Je hebt de keuze uit de types P1, P2 en P3. Deze types variëren in bescherming tegen schadelijke stoffen. Stofmaskers worden vaak gebruikt als wegwerpmaskers. Dit komt onder andere doordat de kosten van deze maskers een stuk lager liggen dan maskers waarbij je filters moet gebruiken.

Er zijn 3 verschillende soorten filters voor het stofmasker:

P1: Voor hinderlijke stof en geuren. Bijvoorbeeld:

• steengruis
• houtsplinters   
• gipsstof
• kalkstof
• krijtstof

P2: Schadelijk stof, rook en nevel die ademhalingswegen kunnen aantasten. Bijvoorbeeld:

• gipsplaten
• meelstof
• steenwol
• kwarststof

P3: Hoge concentraties schadelijk stof dat ademhalingswegen kan aantasten. En voor hoog toxisch stof, rook en nevel die opgenomen kunnen worden in het bloed. Bijvoorbeeld:

• deeltjes van kankerverwekkende stoffen
• deeltjes van radioactieve stoffen

Halfgelaatsmasker 

Op een halfgelaatsmasker passen alle verschillende soorten filters die bescherming bieden tegen: Gassen, dampen en stoffen.

Dit masker beschermt echter niet het gelaat en de ogen. Maar je kunt het wel makkelijk opzetten en afnemen als je besmette zones in- en uitloopt, zonder daarbij je helm of gaasvizier te moeten afnemen.

In combinatie met een halfgelaatsmasker bieden gasfilters door absorptie of chemische binding bescherming tegen gassen en dampen in de omgeving.

Halfgelaatsmaskers worden over het algemeen gebruikt in omgevingen waar de stoffen niet giftig zijn voor het gezicht of de ogen. Dit maakt het ideaal voor verschillende industriële taken, zoals schilderen en licht schuurwerk. Er zijn verschillende modellen beschikbaar, van wegwerpmodellen tot herbruikbare modellen met vervangbare filters, elk filter heeft zijn eigen voordelen, afhankelijk van waar de maskers zullen worden gebruikt, dus houd daar rekening mee voordat je een masker oppakt.

​​​​​​​

Volgelaatsmasker

Het volgelaatsmasker beschermt tegen deeltjes en stof dat ronddwaalt als je gaat schuren, chemische gassen die zijn vrijgekomen tijdens een ramp of virussen en bacteriën die rondzweven. Voor een brand bijvoorbeeld werkt dit niet omdat er dan een gebrek aan zuurstof ontstaat. Je wordt alleen beschermd tegen brand als je filter specifiek is ontworpen om te beschermen tegen rook en koolmonoxide.

Optimaal voor de bescherming van het gelaat en dan specifiek de ogen. Hierop passen ook alle verschillende soorten filters op. Een volgelaatsmasker met het juiste filter houdt het schadelijke deeltjes van je gelaat, ogen en luchtwegen weg. De filter-bus doet dit door de lucht die je inademt te filteren.

Voor de half- en volgelaatsmaskers worden dus filters gebruikt. Verderop in deze toolbox wordt uitgelegd welk filter geschikt is voor welke situaties en welke stoffen.

Motor aangedreven ademhalingssysteem​​​​​​​

Motoraangedreven ademhalingssystemen leveren gefilterde lucht aan de hoofdkap en bieden volledige bescherming en comfort in een reeks gevaarlijke omgevingen. Deze maskers zijn ideaal als er een lange tijd gewerkt moet worden in een omgeving waar gassen dampen en stof aanwezig is. Ook voor dit type adembescherming zijn verschillende soorten filters aanwezig.

Onafhankelijke adembescherming (safety units)

Onafhankelijke adembescherming is adembescherming die niet afhankelijk is van de omgevingslucht waar je in aan het werk bent. Je ademt dus lucht in van buiten de omgeving of de ruimte waar je in aan het werk bent. Onafhankelijke adembescherming is nodig als er onvoldoende zuurstof in de lucht zit of als er bijvoorbeeld sprake is van een te hoge luchtverontreiniging waardoor filtermaskers niet meer voldoende bescherming bieden. 

Er zijn twee verschillende soorten onafhankelijke adembescherming:

• Onafhankelijke adembescherming met compressor (ademlucht): dit type adembescherming zuigt frisse lucht aan met een compressor en voert deze frisse lucht door een luchtbehandelingssyteem en een slang naar je volgelaatsmasker.
  
• Onafhankelijke adembescherming met flessen (perslucht): bij dit type adembescherming krijg je samengeperste lucht aangevoerd uit flessen. Deze lucht wordt door een slang naar je persluchtmasker gevoerd. Let op: om met perslucht te mogen werken is een training en medische keuring verplicht!

Ga met elkaar in gesprek over het volgende:

1. Ik weet nooit welk type adembescherming ik moet dragen als ik in contact kom met gevaarlijke stoffen, dampen of gassen. 
2. Ik vind dat het dragen van een masker maar lastig en het brengt andere risico's met zich mee. 

Zorg voor je eigen veiligheid en die van anderen.

Mochten er naar aanleiding van deze Toolbox nog vragen zijn, dan kan contact worden opgenomen met de KAM-afdeling.

Werk veilig of werk niet !!